Παγκόσμια ημέρα πρόληψης και ευαισθητοποίησης των αυτοκτονιών.

Η 10 Σεπτεμβρίου έχει οριστεί ως παγκόσμια ημέρα πρόληψης και ευαισθητοποίησης

της αυτοκτονικότητας. Ενώ η εβδομάδα 5 εώς 11 Σεπτέμβρη η εβδομάδα πρόληψής της. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας 1 στους 100 θανάτους το 2019 οφείλεται σε αυτοκτονία. Στην Ελλάδα σύμφωνα με το Παρατηρητήριο αυτοκτονιών της ΜΚΟ Κλίμακα περισσότεροι από 500 άνθρωποι αυτοκτονούν κάθε χρόνο τα τελευταία χρόνια, ενώ ο Ιανουάριος του 2021 συνοδεύεται από μία αυξητική τάση των αυτοκτονιών σε σχέση με τα δεδομένα του Παρατηρητηρίου για τον ίδιο μήνα όσον αφορά τα τελευταία 5 χρόνια. Ο αριθμός των ατόμων που σκέφτονται ή κάνουν απόπειρα αυτοκτονίας είναι ακόμα περισσότερα. Το 2019 στη Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία -1018- έγιναν 19.722 κλήσεις, εκ των οποίων 2.369 κλήσεις με αίτημα στο φάσμα της αυτοκτονικότητας. Όσον αφορά τις μη θανατηφόρες απόπειρες αυτοκτονίας δεν υπάρχουν καθόλου στοιχεία, εκτιμάται όμως ότι είναι σχεδόν 25 φορές περισσότερες των καταγεγραμμένων αυτοκτονιών.

Γιατί όμως οι άνθρωποι αυτοκτονούν;

Σου είναι δύσκολο να φανταστείς τι οδηγεί ένα φίλο, ένα μέλος της οικογένειας ή ακόμα

και ένα διάσημο πρόσωπο στην αυτοκτονία; Μπορεί να μην υπάρχουν ξεκάθαρα προειδοποιητικά σημάδια, και ίσως αναρωτιέσαι τι σημάδια μπορεί να σου ξέφυγαν. Το φαινόμενο της αυτοκτονίας είναι πολυπαραγοντικό. Αυτό σημαίνει πως πολλοί παράγοντες μπορεί να οδηγήσουν ένα άτομο στην απόφαση να αφαιρέσει την ίδια του τη ζωή. Μερικοί από αυτούς είναι οι εξής:

• Η ψυχική ασθένεια.

• Το τραυματικό στρες.

• Η χρήση ουσιών και η παρορμητικότητα.

• Η απώλεια ή ο φόβος απώλειας.

• Η απελπισία.

• Ο χρόνιος πόνος και η ασθένεια.

Τι είδους σκέψεις μπορεί να κάνει κάποιος/α/ο που σκέφτεται να αυτοκτονήσει;

Όταν κάποιο άτομο διακατέχεται από αυτοκτονικό ιδεασμό, μπορεί να έχει κάποιες από

τις παρακάτω σκέψεις:

• Έχω απογοητεύσει τον εαυτό μου και τους άλλους.

• Είμαι βάρος για τους άλλους.

• Είμαι μια σκέτη αποτυχία.

• Κανείς δεν με χρειάζεται.

• Ποιο είναι το νόημα στο να συνεχίσω να ζω;

• Δεν θα ξεμπλέξω ποτέ από τα προβλήματά μου.

• Έχω χάσει τα πάντα.

• Τα πράγματα δεν θα γίνουν ποτέ καλύτερα για εμένα.

• Κανείς δεν νοιάζεται για εμένα.

• Θα τους κάνω να νιώσουν τι κακό μου έχουν κάνει.

Ποια είναι τα προειδοποιητικά σημάδια ότι κάποιος/α/ο πρόκειται να κάνει απόπειρα αυτοκτονίας;

Η αλλαγή της συμπεριφοράς του ατόμου μπορεί να είναι ένα σημάδι πως κάνει

αυτοκτονικές σκέψεις.Οι αλλαγές μπορεί να αποτυπώνωνται ως εξής:

• Περισσότερη ανησυχία.

• Περισσότερη ευερεθιστότητα.

• Περισσότερη συγκρουσιακή ή αποσυρμένη συμπεριφορά.

• Περισσότερη απερίσκεπτη δράση.

• Υπερβολική αύξηση ή μείωση του ύπνου.

• Αποστασιοποίηση από τους ανθρώπους.

• Αποφυγή επαφής με φίλους και οικογένεια.

• Διάφορα προβλήματα στην δουλεία ή στο σχολείο/στις σπουδές.

Πώς μπορώ να βοηθήσω κάποιον/α/ο που νιώθει αυτοκτονικότητα;

Ίσως νιώθεις άβολα να μιλάς σχετικά με την αυτοκτονικότητα. Ίσως πάλι να μην

γνωρίζεις τι να πεις. Αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό και κατανοητό. Ίσως θα μπορούσαν να βοηθήσουν τα παρακάτω:

• Γνωστοποίησέ του/της πως νοιάζεσαι και πως είσαι εκεί γι' αυτόν/ήν/ό.

• Ενσυναισθάνσου τον/την/το.Θα μπορούσες να πεις κάτι σαν "δεν μπορώ να φανταστώ πόσο πονετικό είναι αυτό για εσένα, αλλά θα ήθελα να προσπαθήσω να το κατανοήσω".

• Μήν τον/την/το επικρίνεις και κατηγορείς.

• Ρώτησέ τον/τη/το εάν έχει ξανανιώσει έτσι στο παρελθόν. Εάν απαντήσει ναι, ρώτησε με ποιο τρόπο το διαχειρίστηκε την τελευταία φορά.

• Υπενθύμισέ του/της πως δεν θα νιώθει έτσι για όλη την υπόλοιπη ζωή του, χωρίς όμως να υποβαθμίζεις τα συναισθήματά του/της εκείνη την στιγμή.

Συμβουλές πρόληψης αυτοκτονιών.

• Αναγνώρισε τα σημάδια και μην τα αγνοείς.

• Μην υποβαθμίζεις την κατάσταση.

• Μίλησε του/της σχετικά με αυτό εάν σε ανησυχεί.

• Μην υποτιμάς τα συναισθήματά του/της.

• Να είσαι καλός/ή ακροατής.

• Εάν διατρέχει κίνδυνο, μην τον/την/το αφήσεις μόνο/η.

• Μην φοβάσαι να ρωτήσεις σχετικά με τον αυτοκτονικό του/της ιδεασμό.

• Παρότρυνε και διευκόλυνέ τον/την/το να έρθει σε επαφή με έναν/μία/ενα ειδικό ψυχικής υγείας.

Γιατί η παγκόσμια ημέρα και εβδομάδα πρόληψης και ευαισθητοποίησης της αυτοκτονικότητας είναι σημαντικές;

• προωθούν την ευαισθητοποίηση

Οι οργανώσεις πρόληψης της αυτοκτονικότητας στοχεύουν σε μείωση 20% των αυτοκτονιών τα επόμενα 7 χρόνια. Για να επιτευχθεί αυτό θα πρέπει να κάνουμε μια συνειδητή προσπάθεια να μιλήσουμε για την αυτοκτονία -για τα προειδοποιητικά σημάδια, για τους τρόπους πρόληψης, για το πώς να συζητάμε σχετικά με αυτήν κ.α.- στα σχολεία, στους χώρους εργασίας, στην κοινωνία γενικότερα.

• ξεκινάνε έναν διάλογο

Υπάρχει ένα στίγμα που συνδέεται με την αυτοκτονικότητα. Έτσι συνήθως δεν μιλάμε γι' αυτήν, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι που υποφέρουν από αυτοκτονικό ιδεασμό να νιώθουν πως δεν μπορούν να το συζητήσουν. Η εβδομάδα και η ημέρα πρόληψης και ευαισθητοποίησης για την αυτοκτονία βοηθάει στο να αποστιγματιστεί αυτή η ψυχική ασθένεια και προωθεί την συζήτηση.

Τα θύματα της αυτοκτονικότητας δεν είναι αδύναμα, εγωιστές ή δειλά.

Ήταν πατέρες, μητέρες, γιοι, κόρες, σύζυγοι, αδέλφια, ξαδέλφια, εγγόνια, φίλοι και φίλες μας που ένιωθαν αβάσταχτο πόνο και μας λείπουν και συνεχίζουμε να τα αγαπάμε καθημερινά.

Διέδωσε την ενημέρωση και όχι το στίγμα.

Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία 1018

*λειτουργει όλο το 24ώρο κάθε ημέρα του χρόνου